အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကုန်သွယ်မှု
ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ တောင်ကိုရီးယားကြား ကုန်သွယ်ရေးက ၂၀၁၂ ခုနှစ် ပထမ သုံးလပတ် မှာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းမြင့်တက်ခဲ့ကြောင်း ဖနွမ်းပင်ရှိ ကိုရီးယားကုန်သွယ်ရေးနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု မြှင့်တင်ရေးအေဂျင်စီရဲ့စာရင်းများအရ သိရပါတယ်။ ဇန်နဝါရီကနေ မတ်လထိကာလအတွင်းမှာ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုဒေါ်လာ သန်း ၁၆၀ ရှိပြီး
ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်မှုစရိတ် လျင်မြန်စွာတိုးတက်နေခြင်းနဲ့ ဒေသတွင်းဆန်ဈေးနိမ့်ကျနေခြင်းတို့က ယခုနှစ်မှာ ကမ္ဘော ဒီးယားလျာထားချက်အတိုင်း ဆန်တင်ပို့နိုင်ဖို့ ခဲယဉ်းတယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးကဆိုပါတယ်။ ဆန်တင်ပို့မှု ဟာ ယခင်နှစ် တင်ပို့တဲ့ပမာဏရဲ့
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ပရိုတိန်းပြည့်ဝတဲ့ပဲကို ဝယ်လိုအားမြင့်တက်ခြင်းနဲ့ ှ၎င်းရဲ့ကျန်းမာရေးတန်ဖိုးတို့ကြောင့် ပဲနှစ်စဉ်စားသုံးမှု ကြီးထွားလျက်ရှိနေပါတယ်။ နိုင်ငံအတွင်း ပဲမျိုးစုံရောင်းချမှုနဲ့ ဝယ်လိုအားကွာဟမှုလျော့ကျစေ ဖို့ နိုင်ငံအတွင်း ထုတ်လုပ်မှု မြှင့်တင်လျက်ရှိရာ
အိန္ဒိယနိုင်ငံလယ်ယာထွက်ကုန် ကုန်ကျစရိတ်နဲ့ဈေးနှုန်းကော်မရှင် (CACP) မှ ပဲမျိုးစုံရဲ့ ကြမ်းခင်းဈေးကို ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်တိုးမြှင့်ဖို့ အကြံပြုပြီးတဲ့အချိန်မှာ ပဲမျိုးစုံစိုက်ဧရိယာက ယခင်နှစ်ထက် တိုးတက်လို့ လာတာတွေ့ ရပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးဌာနမှထုတ်ပြန်တဲ့ပဏာမ အစီရင်ခံစာအရ လက်ရှိစိုက်ပျိုးရာသီမှာ ယခုအချိန်ထိ
ရာသီဥတုမမျှတမှုကို ဖြစ်စေတဲ့ လာနီညာရာသီဥတုဖြစ်စဉ် လျော့ပါးလာခြင်း၊ လယ်သမားများ ပိုမိုစိုက်ပျိုး လာကြခြင်း တွေကြောင့် ၂၀၁၂ အတွက် ကမ္ဘာ့ဆန်ရိတ်သိမ်းမှုဟာ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အတွင်းများစွာထွက်ရှိခဲ့တဲ့ ပမာဏထက် ကျော်လွန်ဖွယ် ရှိတယ်လို့ FAO မှ ၎င်းရဲ့ ဆန်ဈေးကွက်စောင့်ကြည့် ထုတ်ပြန်ချက်မှာ မေလ ၄ ရက်က
အိန္ဒိယအစိုးရက မေ ၂ ရက်က သကြားတင်ပို့မှုမြှင့်တင်ဖို့ သကြားတင်ပို့မှုအပေါ်မှာ အရေအတွက် ကန့်သတ်ထား ချက်ကို ဖယ်ရှားပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ကြောင်းနဲ့ ကြက်သွန်နီပို့ကုန်အပေါ်မှာ အနိမ့်ဆုံး ပို့ကုန်ဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ချက်ကိုလည်း ဖယ်ရှားပေးလိုက်ကြောင်း
သိုလှောင်ရုံ အလုံအလောက်မရှိ တာကြောင့် အစိုးရမှ နွေစပါးဝယ်ယူ ခြင်း မရှိနိုင်ဘူးလို့ ကောလာဟလ သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာတဲ့အတွက် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်လွှတ်တော်မှ စားနပ်ရိက္ခာ ဝန်ကြီးဌာနကို နွေရာသီအတွင်းတောင် သူများ ထိုက်သင့်တဲ့အကျိုးအမြတ်ရရှိဖို့ ဆန်တန်ချိန် ၁ ဒသမ ၂ သန်း အနည်း ဆုံးဝယ်ယူဖို့ တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့
FAO ရဲ့ နောက်ဆုံး စားနပ်ရိက္ခာအလား အလာအရ တင်သွင်းဝယ်လိုအားနည်းခြင်း၊ ထုတ် လုပ်မှုမြင့်တက်ပြီး သိုလှောင်မှုများခြင်းကြောင့် ၂၀၁၂-၁၃ ခုနှစ်မှာ ကမ္ဘာ့ဆန်သုံးစွဲမှုနဲ့ လက်ကျန် အချိုးက ၃၄ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းထိ စံချိန်တင် မြင့်တက်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံဖို့ အတွက် သုံးစွဲမှုနဲ့လက်ကျန်အချိုးက
ထိုင်းအစိုးရရဲ့ ဆန်အပေါင်ခံ အစီအစဉ်ကြောင့် ထိုင်းဈေးနှုန်းမှာ အဓိက ပြိုင်ဖက်များဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ ဗီယက်နမ်တို့လို ယှဉ်ပြိုင်ဖက်နိုင်ငံများရဲ့ ဆန်ဈေးအထက်မှာရှိနေတဲ့အတွက် မတ်လအတွင်း ဆန်တင်ပို့မှုဟာ ယခင်နှစ်ထက် ၆၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းတယ်လို့ ဘဏ်တစ်ခုမှ ထိုင်းအရာရှိတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။ မတ်လဆန်တင်ပို့မှုကျဆင်းခဲ့သလို ဖေဖော်ဝါရီလ တင်ပို့မှု ကလည်း ယခင်နှစ်ထက်
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမှ တောင်ကိုရီးယား ကို ဆန်တင်ပို့မှု တိုးတက်လျက်ရှိရာ ပထမ ၁၀ လအတွင်း ကန်ဒေါ်လာ ၃ ဒသမ ၈၆ ဘီလီယံဖိုးထိ တင်ပို့ပြီးလို့ ယခင်နှစ်များထက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ပိုမိုတိုးတက်လာခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ ယခုလို သိသိသာသာ တိုးတက်နေခြင်းဟာ အာဆီယံနဲ့ တောင်ကိုရီးယားအကြား လွတ်လပ်တဲ့ ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီမှု (AKFTA) အရဖြစ် တယ်လို့ကျွမ်းကျင်သူမျာက