“လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်များတွင် ပါဝင်သော ယှဉ်ပြိုင်မှုမူဝါဒ” ခေါင်းစဉ်ဖြင့် အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲကို အာဆီယံနှင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာန (International Trade Centre)တို့က ဦးဆောင်၍ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့နှင့် စက်တင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တို့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။
အဆိုပါ အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲသို့ အာဆီယံနိုင်ငံများမှ ယှဉ်ပြိုင်မှုဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာနမှ ယှဉ်ပြိုင်မှုဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ စုစုပေါင်း (၄၀)ဦး တက်ရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။
ယခုနှစ်များအတွင်းတွင် ဒေသတွင်းနှင့် နှစ်နိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်များ ရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိကြပါသည်။ အဆိုပါ ကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်များတွင် “ယှဉ်ပြိုင်မှုအခန်း” ကိုပါ ထည့်သွင်းရေးဆွဲလာကြသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။
စျေးကွက်များတွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှု ဖြေလျှော့မှုတို့သည် အပြန်အလှန် ဆက်စပ်လျက်ရှိပြီး ယှဉ်ပြိုင်မှုမူဝါဒနှင့် ကုန်သွယ်မှုသည် အပြန်အလှန်အားဖြည့်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ကုန်သွယ်မှုကို ဖြေလျှော့ပေးခြင်းဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်မှုတိုးလာစေပြီး စျေးကွက်များတွင် ရွေးချယ်နိုင်မှု ပိုမိုများပြားလာစေနိုင်ကာ ပိုမိုကောင်းမွန်သောဈေးနှုန်းများကို ပေးစွမ်းနိုင်မည်ဖြစ်သောကြောင့် စားသုံးသူများ၏ သက်သာချောင်ချိရေးကို တိုးပွားစေကာ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။
ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုအဖွဲ့ဝင်များအနေဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုမူဝါဒတို့အကြား ဆက်စပ်မှုကို အသိအမှတ်ပြုကြပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်မှုအဖွဲ့၏ အမျိုးမျိုးသော သဘောတူညီချက်များတွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုကိုဆန့်ကျင်သည့် ပြုမူဆောင်ရွက်ချက်များနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ထည့်သွင်းရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
အစိုးရများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသူများသည် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုသဘောတူညီချက်များနှင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေးသဘောတူညီချက်များတွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ထည့်သွင်းရမည့် အကြောင်းပြချက်များကို သတိပြုမိရန် အရေးကြီးပါသည်။ အဆိုပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ၏ အကြောင်းအရာ၊ စာချုပ်ဝင်နိုင်ငံများအနေဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများထံမှ အထူးနှင့်ကွဲပြားသော အခွင့်အရေးများကို ရရှိနိုင်ခြင်းရှိမရှိ၊ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအနေဖြင့် ထိရှလွယ်သောကဏ္ဍများကို အကျိုးသက်ရောက်စေမည်နှင့် ယင်းကဲ့သို့သော ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ကုန်ကျစရိတ်များကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည် ဖြစ်ပါသည်။
ထို့ကြောင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းသူများသည် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ၏ လိုအပ်ချက်များနှင့် ဦးစားပေးများ၊ ယှဉ်ပြိုင်မှုအာဏာပိုင်အဖွဲ့များ၏ ရည်မှန်းချက်များနှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုအတွင်း ညှိနှိုင်းဖက်နိုင်ငံက တောင်းဆိုနိုင်သည့်အရာများကို ကောင်းစွာနားလည်ရန် လိုအပ်ပါသည်။
အာဆီယံသည် မကြာသေးမီက အာဆီယံ-ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုဒေသ သဘောတူစာချုပ်တွင် ယှဉ်ပြိုင်မှုနှင့် စားသုံးသူကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ထပ်မံဖြည့်စွက်ကာ သဘောတူစာချုပ်ကို ပိုမိုအားကောင်းအောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ အာဆီယံအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကနေဒါနိုင်ငံတို့နှင့် လွတ်လပ်သောကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းလျက်ရှိသည့်အပြင် အာဆီယံယှဉ်ပြိုင်မှုဆိုင်ရာ မူဘောင်သဘောတူစာချုပ် ရေးဆွဲရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းလျက်ရှိပါသည်။
ယခုဆွေးနွေးပွဲကို အာဆီယံနိုင်ငံများမှ ယှဉ်ပြိုင်မှုအာဏာပိုင်များ၊ ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးများနှင့် အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးတို့ အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေရန် ရည်ရွယ်၍ နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုဗဟိုဌာနနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးတို့က ပူးပေါင်း၍ စီစဉ်ကျင်းပပြုလုပ်ပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
ဆွေးနွေးပွဲတွင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ သဘောတူညီချက်များတွင် ပါဝင်သည့် ယှဉ်ပြိုင်မှုမူဝါဒဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များ၊ အာရှဒေသတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားပြီးဖြစ်သည့် လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်မှုသဘောတူစာချုပ်များ/ ဒစ်ဂျစ်တယ်စီးပွားရေးသဘောတူညီချက်များတွင် ပါဝင်သည့် ယှဉ်ပြိုင်မှုမူဝါဒနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်၊ ယှဉ်ပြိုင်မှုအခန်းများ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ကုန်သွယ်မှုညှိနှိုင်းနိုင်မှုစွမ်းရည်များနှင့် အယူအဆအခင်းအကျင်းများ၊ ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍ၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် ၎င်းတို့၏အမြင်များကို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် ထည့်သွင်းရန် အရေးကြီးမှုတို့နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါသည်။
