ပင္မဥပေဒ

အခန္း ( ၁ )

အမည္ႏွင့္အဓိပၸာယ္ေဖာ္ၿပခ်က္

၁။    ဤဥပေဒကို စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရး ဥပေဒဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။

၂။  ဤဥပေဒတြင္ပါရွိေသာ ေအာက္ပါစကားရပ္မ်ားသည္ ေဖာ္ၿပပါအတိုင္းအဓိပၸာယ္ သက္ ေရာက္ေစရမည္-

(က) 

စားသုံးသူ ဆိုသည္မွာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို ကုန္သြယ္ ေရာင္းဝယ္ မႈအတြက္ မဟုတ္ဘဲ စားေသာက္ၿခင္း သို႔မဟုတ္ သုံးစြဲၿခင္း ၿပဳသူကို ဆိုသည္။

( ခ )

စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရး ဆိုသည္မွာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စားသုံးသူအားဥပေဒဆိုင္ရာ အကာအကြယ္ေပးေရး၊ က်န္းမာေရး ႏွင့္ ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းေရးဆိုင္ရာ အာမခံခ်က္ေပးေရးကို ဆိုသည္။

( ဂ )

ကုန္စည္ ဆိုသည္မွာ လူအမ်ားအသုံးၿပဳႏိုင္ရန္ႏွင့္ စားသုံးရန္ တို႔အတြက္ ထိေတြ႕ ႏိုင္ေသာ သို႔မဟုတ္ အၿပည့္အဝမထိေတြ႕ႏိုင္ေသာ၊ ေ႐ႊ႕ေၿပာင္းႏိုင္ေသာ သို႔မ ဟုတ္ မေ႐ႊ႕ေၿပာင္းႏိုင္ေသာ၊ စားသုံးႏိုင္ေသာ သို႔မဟုတ္ မစားသုံးႏိုင္ေသာ ကုန္ သြယ္ႏိုင္သည့္အရာကို ဆိုသည္။

(ဃ)

ဝန္ေဆာင္မႈ ဆိုသည္မွာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ လုပ္ငန္း သို႔မဟုတ္ လုပ္ေဆာင္မႈ အသြင္ၿဖင့္ စားသုံးသူ၏ လိုအပ္ခ်က္ကို ၿဖည့္ဆည္းေပးသည့္ ေဆာင္႐ြက္မႈကို ဆိုသည္။

( င )

ကုန္သြယ္မႈ ဆိုသည္မွာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို တန္ဖိုး သတ္မွတ္၍ အက်ိဳးအၿမတ္ရရွိေစရန္ ရည္႐ြယ္ေဆာင္႐ြက္ေသာ အေရာင္းအဝယ္ ၿပဳလုပ္ၿခင္း ကို ဆိုသည္။

( စ )

ေၾကာ္ၿငာ ဆိုသည္မွာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ၿဖစ္ေစ၊ အသင္းအဖြဲ႕ တစ္ခုကၿဖစ္ ေစ၊ လုပ္ငန္းတစ္ရပ္ကၿဖစ္ေစ ထုတ္လုပ္ေသာ ကုန္စည္ႏွင့္ ေဆာင္႐ြက္ေပး ေသာ ဝန္ေဆာင္မႈကိုအမ်ားၿပည္သူသိရွိရန္ အသိေပးထုတ္ၿပန္ေသာ ေဆာင္႐ြက္ မႈကို ဆိုသည္။ယင္းစကားရပ္တြင္လူထုဆက္သြယ္ေရးနည္းလမ္းၿဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ ၿခင္းလည္း ပါဝင္သည္။

(ဆ) 

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ဆိုသည္မွာ ကုန္စည္ကို ထုတ္လုပ္ၿခင္း၊ ၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္း၊ သိုေလွာင္ၿခင္း၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ၿခင္း၊ ေရာင္းခ်ၿခင္း၊ ၿပဳၿပင္ထုတ္လုပ္ၿခင္း၊ ၿပည္ပ သို႔တင္ပို႔ၿခင္း၊ၿပည္ပမွတင္သြင္းၿခင္း၊ၿပန္လည္ေရာင္းခ်ၿခင္းကိုၿဖစ္ေစ၊ ဝန္ေဆာင္မႈ ေပးၿခင္းကိုၿဖစ္ေစ၊ ေၾကာ္ၿငာလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ၿခင္းကိုၿဖစ္ေစ တစ္ဦးခ်င္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေဆာင္႐ြက္သူကို ဆိုသည္။

( ဇ )

လိမ္လည္လွည့္ၿဖားမႈ ဆိုသည္မွာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စားသုံးသူ ထင္ေယာင္ထင္မွားၿဖစ္ေစရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ၿဖင့္ မွားယြင္းေသာ ေဖာ္ၿပ မႈ ကိုၿဖစ္ေစ၊ မမွန္ကန္ေသာ ေၾကာ္ၿငာကိုၿဖစ္ေစ သေဘာ႐ိုးၿဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ၿခင္း မဟုတ္သည့္ ၿပဳလုပ္မႈကိုလည္းေကာင္း၊ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ သဘာ၀အရည္အေသြးကိုၿဖစ္ေစ၊ ထုတ္လုပ္မႈၿဖစ္စဥ္ကိုၿဖစ္ေစ၊ ေဆာင္႐ြက္မႈ ၿဖစ္စဥ္ကိုၿဖစ္ေစ၊ ဝိေသသလကၡဏာကိုၿဖစ္ေစ၊ သတ္မွတ္ထား ေသာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းကိုၿဖစ္ေစ၊ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကိုၿဖစ္ေစ၊ အေရအတြက္ကိုၿဖစ္ေစ အမ်ားၿပည္သူက ယုံၾကည္မႈလြဲမွားစြာလက္ခံရန္ မ႐ိုးမေၿဖာင့္ေသာ သေဘာၿဖင့္ ၿပဳလုပ္မႈကို လည္းေကာင္း ဆိုသည္။

(ဈ )  

ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ ဆိုသည္မွာ ေသဆုံးမႈ၊ လူပုဂၢိဳလ္ နစ္နာဆုံး႐ႈံးမႈႏွင့္ ေ႐ႊ႕ေၿပာင္းႏိုင္ ေသာ သို႔မဟုတ္ မေ႐ႊ႕ေၿပာင္းႏိုင္ေသာ ပစၥည္းတစ္ရပ္ရပ္ နစ္နာဆုံး႐ႈံးမႈကို ဆို သည္။

(ည) 

အေရာင္းၿမင့္တင္ၿခင္း ဆိုသည္မွာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို စားသုံး သူက ပိုမိုက်ယ္ၿပန္႔စြာ ဝယ္ယူရန္ သို႔မဟုတ္ အသုံးၿပဳရန္ ရည္႐ြယ္ေဆာင္႐ြက္ ၿခင္းကို ဆိုသည္။

( ဋ ) 

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕ ဆိုသည္မွာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ စားသုံးသူတို႔အၾကား ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ၿဖစ္ပြားေသာ အၿငင္းပြားမႈကို ညိွႏႈိင္းေၿဖရွင္းေပးရန္ ဤဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းေသာအဖြဲ႕ကို ဆို သည္။

( ဌ ) 

ဝန္ႀကီးဌာနဆိုသည္မွာ ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရ စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနကို ဆိုသည္။

( ဍ ) 

ဗဟိုေကာ္မတီ ဆိုသည္မွာ ဤဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ စားသုံးသူအကာ အကြယ္ေပးေရး ဗဟိုေကာ္မတီကို ဆိုသည္။

( ဎ ) 

ဦးစီးဌာန ဆိုသည္မွာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးႏွင့္ စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနကို ဆိုသည္။

အခန္း ( ၂ )

ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ား

၃။ စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးဥပေဒ၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ၿဖစ္ သည္-

(က) 

စားသုံးသူတို႔သည္ မိမိတို႔၏အခြင့္အေရးမ်ားကို သိရွိနားလည္၍ ေတာင္းဆိုရယူ ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို သုံးစြဲရာတြင္ လိမ္လည္လွည့္ၿဖား မႈတို႔ မခံရေစရန္၊

( ခ ) 

စားသုံးသူတို႔၏အခြင့္အေရးမ်ားကို ထိေရာက္စြာ  ကာကြယ္ႏိုင္ေသာစနစ္ တစ္ ရပ္ ေပၚေပါက္လာေစရန္၊

( ဂ ) 

စားသုံးသူအား ဥပေဒအရအကာအကြယ္ေပးၿခင္း၊ မွန္ကန္ရွင္းလင္းသည့္ သ တင္းအခ်က္အလက္မ်ား ၿဖန္႔ေဝအသိေပးၿခင္းတို႔ ပါဝင္ေသာ စားသုံးသူ အကာ အကြယ္ေပးေရးလုပ္ငန္း အစီအမံ ေပၚေပါက္လာေစရန္၊

(ဃ)

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တို႔က စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးလုပ္ငန္း အေပၚ အေလးထားလိုက္နာၿခင္းၿဖင့္ လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္႐ြက္ရာတြင္တာဝန္ယူမႈရွိေသာ အၿပဳအမူမ်ား ၿဖစ္ေပၚေစရန္၊

( င ) 

စားသုံးသူတို႔၏ ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းေရး၊  က်န္းမာေရး၊ စိတ္ေက်နပ္မႈ ရရွိေစေရးတို႔အတြက္ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္သည့္ အရည္အေသြး ၿမင့္မားေသာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ ေဖာ္ေဆာင္ ၿဖည့္ဆည္းေပးရန္။

အခန္း ( ၃ )

ဗဟိုေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းၿခင္း

၄။ ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕သည္-

(က) 

စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ၿပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးက ဥကၠ႒ အၿဖစ္လည္းေကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာနမ်ားမွ ဒုတိယဝန္ႀကီးမ်ား၊ သက္ ဆိုင္ရာအစိုးရဌာန အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွအႀကီးအကဲမ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက အဖြဲ႕ဝင္မ်ားအၿဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ဥကၠ႒က တာဝန္ေပးအပ္ၿခင္းခံရသူမ်ားက အတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴးအၿဖစ္လည္းေကာင္းပါဝင္သည့္ စားသုံးသူအကာအကြယ္ ေပးေရးဗဟိုေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းရမည္။

( ခ ) 

ပုဒ္မခြဲ(က) အရ ဖြဲ႕စည္းေသာ ဗဟိုေကာ္မတီကို လိုအပ္သလို ၿပင္ဆင္ ဖြဲ႕စည္း ႏိုင္သည္။

အခန္း(၄)

ဗဟိုေကာ္မတီ၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား

၅။  ဗဟိုေကာ္မတီ၏လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္သည္-

(က) 

ဤဥပေဒ၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားေအာင္ၿမင္ေစရန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ ႐ြက္ၿခင္း၊

( ခ ) 

စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရးဆိုင္ရာမူဝါဒမ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ၿပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕သို႔ အႀကံဉာဏ္မ်ား၊ ေထာက္ခံခ်က္မ်ားႏွင့္ ပံ့ပိုးမႈမ်ား ေဆာင္႐ြက္ေပးၿခင္း၊

( ဂ ) 

ကုန္စည္၊ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စားသုံးသူေဘးဥပဒ္ အႏၲရာယ္ကင္းရွင္း ေရးအတြက္ ကြင္းဆင္းေလ့လာေဆာင္႐ြက္ ၿခင္း၊

(ဃ)

အစိုးရမဟုတ္ေသာ စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္း ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ယင္းအဖြဲ႕မ်ား၏ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးအတြက္ အားေပးေဆာင္႐ြက္ၿခင္း၊

( င ) 

စားသုံးသူအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လူထုဆက္သြယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားၿဖင့္ သတင္း ၿဖန္႔ေဝေပးၿခင္းႏွင့္ စားသုံးသူတို႔၏ သေဘာထားကို ရယူၿခင္း၊

( စ ) 

စားသုံးသူထံမွၿဖစ္ေစ၊ စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႏွင့္အၿခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံမွၿဖစ္ေစ စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးႏွင့္ စပ္ လ်ဥ္းသည့္ တိုင္ၾကားမႈမ်ားကို လက္ခံေၿဖရွင္းေပးၿခင္း၊

(ဆ)

စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး စစ္တမ္းမ်ား ေကာက္ ယူ၍ သုေတသနၿပဳၿခင္းႏွင့္ ယင္းသုေတသနၿပဳမႈမ်ားကို ၿပန္လည္သုံးသပ္၍ စားသုံးသူမ်ား၏ အက်ိဳးအတြက္ လိုအပ္သလို ေဆာင္႐ြက္ေပးၿခင္း၊

( ဇ ) 

အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဆက္ သြယ္ေဆာင္႐ြက္ၿခင္း၊

( ဈ ) 

ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ရွိေသာ စားသုံးရန္မသင့္သည့္ ကုန္စည္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တားၿမစ္ႏိုင္ရန္ သက္ဆိုင္ရာဌာန၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသို႔ အေၾကာင္းၾကားၿခင္း၊

(ည) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ စံခ်ိန္စံၫႊန္းကၽြမ္းက်င္မႈအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ဓာတ္ခြဲ ခန္းမ်ားကို လိုအပ္ပါက သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ဖြဲ႕စည္းေပးႏိုင္ရန္ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာဝန္ႀကီးဌာန ႏွင့္ ညိွႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ၿခင္း၊

( ဋ ) 

စားသုံးသူအက်ိဳးစီးပြားကို  ကာကြယ္ေပးရန္ႏွင့္ ယင္းတို႔၏အေရးကိစၥမ်ားကို ထိ ေရာက္စြာ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ပညာေပးၿခင္း၊

( ဌ )

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕က ခ်မွတ္ေသာ စီမံခန္႔ခြဲေရးၿပစ္ဒဏ္ အ ေပၚ အယူခံမႈကို အဆုံးအၿဖတ္ေပးၿခင္း၊

( ဍ )

တည္ဆဲဥပေဒႏွင့္အညီ ဖြဲ႕စည္းၿပီးၿဖစ္သည့္အစိုးရမဟုတ္ေသာစားသုံးသူအကာ အကြယ္ေပးေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ၿခင္း။

အခန္း(၅)

စားသုံးသူ၏ အခြင့္အေရးႏွင့္တာဝန္မ်ား

၆။

(က)

စားသုံးသူ၏အခြင့္အေရးမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္သည္- 

(၁) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းစြာ အသုံးၿပဳႏိုင္ၿခင္း၊

(၂) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကိုေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္ၿခင္းႏွင့္ ဝန္ခံကတိၿပဳ ထားေသာတန္ဖိုး၊ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား၊ အာမခံမႈတို႔ႏွင့္အညီရယူႏိုင္ၿခင္း၊

(၃) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ၏ အေၿခအေန၊ အာမခံခ်က္တို႔ႏွင့္ စပ္ လ်ဥ္း သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ၿပည့္စုံမွန္ကန္စြာ ရယူခြင့္ ရွိၿခင္း၊

(၄) 

စားသုံးသူ အသုံးၿပဳေသာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း သည့္ အၿငင္းပြားမႈအေပၚ ၾကားနာေၿဖရွင္းေပးရန္အေရးဆိုတိုင္တန္းႏိုင္ ၿခင္း၊ စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးမႈမ်ား ရရွိႏိုင္ၿခင္းႏွင့္ မွန္ကန္ေသာ ေၿဖရွင္းမႈရရွိႏိုင္ၿခင္း၊

(၅) 

ခြဲၿခားဆက္ဆံမႈမရွိသည့္ မၽွတေသာ ဆက္ဆံမႈႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ ရရွိၿခင္း။

( ခ )

စားသုံးသူ၏တာဝန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္သည္-

(၁)

ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေစရန္ ရည္႐ြယ္ေဖာ္ၿပထားေသာ  ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာသတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္လမ္းၫႊန္ခ်က္ မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ၿခင္း၊

(၂) 

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈမ်ားတြင္ သင့္ေလ်ာ္စြာ ေၿဖရွင္းေပးသည့္ စားသုံး သူအၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕၏ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာၿခင္း၊

(၃) 

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေပၚ ထိခိုက္နစ္နာေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ မဟုတ္ မမွန္ စြပ္စြဲေၿပာဆိုမႈ ၿပဳလုပ္ၿခင္း တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿခင္း၊

 (၄) 

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈကိုသက္ဆိုင္ရာမွေၿဖရွင္းေနစဥ္ လူထုဆက္သြယ္ ေရးနည္းလမ္းမ်ားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အၿခားနည္းလမ္းၿဖင့္ၿဖစ္ေစ သက္ဆိုင္ရာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အေပၚ ထိခိုက္နစ္နာေစရန္ေၿပာဆိုၿခင္း၊ ေရးသား ၿခင္းႏွင့္ ၿပဳမူၿခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿခင္း။

အခန္း(၆)

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္မ်ား

၇။      (က)          စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၏အခြင့္အေရးမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ၿဖစ္သည္ -

(၁) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ အေရာင္းအဝယ္ ၿပဳလုပ္ရာတြင္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ တန္ဖိုးမ်ားႏွင့္အညီ ေငြေပးေခ်မႈ လက္ခံ ရယူၿခင္း၊

(၂) 

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈတြင္ ဥပေဒအရ ကာကြယ္ခုခံ ေခ်ပခြင့္ ရရွိၿခင္း၊

(၃)

စားသုံးသူ၏ဆုံး႐ႈံးနစ္နာမႈသည္ မိမိ၏ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ ေဆာင္မႈေၾကာင့္ မဟုတ္ပါက နာမည္ေကာင္းၿပန္လည္ ရရွိေရး ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ၿခင္း၊

(၄)

စားသုံးသူ၏ ဆုံး႐ႈံးနစ္နာမႈသည္ ၎ဝယ္ယူေသာ ကုန္စည္ သို႔မ ဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဥပေဒႏွင့္အညီ သက္ေသၿပႏိုင္ပါက နာမည္ေကာင္းကို ၿပန္လည္ရရွိႏိုင္ၿခင္း။

( ခ )

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္၏တာဝန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္းၿဖစ္သည္-

(၁)

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကို စီးပြားေရးက်င့္ဝတ္ စည္းကမ္းႏွင့္အညီ  လုပ္ကိုင္ၿခင္း၊

(၂) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈအေပၚ ရွင္းလင္းမွန္ကန္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားေပးၿခင္း ၊

(၃)

စားသုံးသူမ်ားကို ခြဲၿခားမႈမရွိဘဲ ေၿဖာင့္မတ္မွန္ကန္စြာ ဆက္ဆံ ၿခင္း၊

(၄) 

ေရာင္းဝယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ထုတ္လုပ္ေသာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကိုသတ္မွတ္ထားေသာ စံခ်ိန္စံၫႊန္း၊ အရည္အေသြး မ်ားအေပၚ အေၿခခံ၍ အာမခံခ်က္ေပးၿခင္း၊

(၅) 

အရည္အေသြးစမ္းသပ္ရန္ လိုအပ္ေသာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို ဝယ္ယူၿခင္းမၿပဳမီ စားသုံးသူမ်ားအား စမ္းသပ္ ႏိုင္သည ့္အခြင့္အေရးေပးၿခင္း၊

(၆) 

အာမခံေပးထားသည့္ ကာလအတြင္း ကုန္စည္ကို စားသုံးၿခင္း သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို သုံးစြဲၿခင္းတို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈ မ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အာမခံခ်က္ေပးအပ္ထားသည့္အတိုင္း တာ ဝန္ယူေဆာင္႐ြက္ေပးၿခင္း၊

(၇) 

စားသုံးသူကလက္ခံရရွိထားေသာ သို႔မဟုတ္ အသုံးၿပဳထားေသာ ကုန္စည္သည္သေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ကိုက္ညီမႈမရွိပါက သေဘာ တူညီထားသည့္ စည္းကမ္းအတိုင္း တာဝန္ယူေဆာင္႐ြက္ေပး ၿခင္း၊

(၈) 

ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ သေဘာတူညီထား ေသာသေဘာတူညီခ်က္ သို႔မဟုတ္ စာခ်ဳပ္ပါဝန္ခံကတိအတိုင္း တိက်စြာ လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ၿခင္း၊

(၉) 

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈကို သက္ဆိုင္ရာမွ ေၿဖရွင္းေနစဥ္ လူထု ဆက္သြယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အၿခားနည္းလမ္းၿဖင့္ ၿဖစ္ေစ သက္ဆိုင္ရာစားသုံးသူအေပၚထိခိုက္နစ္နာေစရန္ေၿပာဆို ၿခင္း၊ ေရးသားၿခင္းႏွင့္ ၿပဳမူၿခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿခင္း။

အခန္း (၇)

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အတြက္ တားၿမစ္ခ်က္မ်ား

၈။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ ေအာက္ပါတို႔ကို ထုတ္လုပ္ၿခင္း၊ ကုန္သြယ္ၿခင္း၊  ေဆာင္႐ြက္ ၿခင္း မၿပဳရ-

(က) 

သက္ဆိုင္ရာကုန္စည္၏ သတင္းအခ်က္အလက္ သို႔မဟုတ္ တံဆိပ္ အမွတ္အသားေပၚတြင္ေဖာ္ၿပထားေသာအေၿခအေန၊အာမခံခ်က္၊ ထူးၿခား ခ်က္၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ၊ အသားတင္အေလးခ်ိန္၊ အသားတင္ထု ထည္၊ စုစုေပါင္းပမာဏ၊ အရည္အေသြး၊ အဆင့္အတန္း၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ၊ ၿပဳ လုပ္ပုံနည္းလမ္း၊ ပုံစံတို႔ႏွင့္ကိုက္ညီမႈ မရွိေသာ ကုန္စည္၊

( ခ )

တံဆိပ္အမွတ္အသားပါအခ်က္အလက္ သို႔မဟုတ္ ေၾကာ္ၿငာႏွင့္အေရာင္း ၿမႇင့္တင္ေရးတို႔တြင္ပါဝင္ေသာ ေဖာ္ၿပခ်က္တို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မရွိေသာ ကုန္ စည္၊

( ဂ )

အမည္၊ အ႐ြယ္အစား၊ အသားတင္ အေလးခ်ိန္၊ ထုထည္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္၊ ထုတ္လုပ္သည့္ရက္စြဲႏွင့္ ထုတ္လုပ္သည့္အမွတ္စဥ္၊ ေနာက္ဆုံးသုံးစြဲရမည့္ရက္စြဲ၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး၊ ဓာတ္မတည့္ေၾကာင္း ေဖာ္ၿပခ်က္၊ ထုတ္လုပ္သည့္ကုမၸဏီအမည္ႏွင့္လိပ္စာ၊ ေရာင္းခ်ၿဖန္႔ၿဖဴး သူအမည္၊ အမွတ္တံဆိပ္၊ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ႀကိဳတင္သတိေပး ခ်က္တို႔မပါရွိေသာ ကုန္စည္၊

(ဃ)

သုံးစြဲပုံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္း၊ အခ်က္အလက္ သို႔မဟုတ္ ၫႊန္ၾကား ခ်က္မ်ားကို ဗဟိုေကာ္မတီက သတ္မွတ္ထားေသာ ေန႔ရက္မွစ၍ ၿမန္မာ ဘာသာၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ၿမန္မာႏွင့္အၿခားဘာသာတြဲလ်က္ၿဖစ္ေစ ေဖာ္ၿပထား ၿခင္းမရွိေသာ ကုန္စည္၊

( င )

မူလထြက္ရွိသည့္ေနရာ သို႔မဟုတ္ ထုတ္လုပ္သည့္ေနရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ မမွန္မကန္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ ကုန္စည္၊

(စ ) 

ၿပည္တြင္းၿပည္ပ အသိအမွတ္ၿပဳဌာန သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခု၏ ေထာက္ခံခ်က္အရၿဖစ္ေစ၊ သတ္မွတ္ထားေသာစံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား အရ ၿဖစ္ေစ ကိုက္ညီမႈမရွိေသာ ကုန္စည္၊

(ဆ) 

သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းကသိပၸံနည္းက်သုေတသနၿပဳေဆာင္႐ြက္ခ်က္၊ ေတြ႕ရွိခ်က္ အေထာက္အထားမ်ားမရွိဘဲ က်န္းမာေရး ႏွင့္ အာဟာရဆိုင္ ရာ အာမခံခ်က္မ်ား ေဖာ္ၿပထားသည့္ ကုန္စည္၊

(ဇ )

သတ္မွတ္ထားေသာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိေသာ ကုန္စည္၊

(ဈ)

သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ တြင္ ေဖာ္ၿပထားေသာအေၿခအေန၊ အာမခံခ်က္၊ထူးၿခားခ်က္၊ ကာလသတ္မွတ္ ခ်က္၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈတို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိေသာ ဝန္ေဆာင္မႈ၊

(ည) 

ေၾကာ္ၿငာႏွင့္ အေရာင္းၿမႇင့္တင္ေရးတို႔တြင္ ပါဝင္ေသာ ေဖာ္ၿပခ်က္တို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မရွိေသာဝန္ေဆာင္မႈ။

၉။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ ေအာက္ပါအေၿခအေနမ်ားတြင္ ဝယ္ယူသူ သို႔မဟုတ္ အသုံး ၿပဳသူအားထင္ေယာင္ထင္မွား ၿဖစ္ေစရန္ ရည္႐ြယ္၍ ေရာင္းခ်ရန္ကမ္းလွမ္းၿခင္းေသာ္လည္း ေကာင္း၊ အေရာင္းၿမႇင့္တင္ၿခင္း ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေၾကာ္ၿငာၿခင္း ေသာ္လည္းေကာင္း မၿပဳ လုပ္ရ-

(က)

ထုတ္ေဖာ္ၫႊန္းဆိုထားေသာ အရည္အေသြးစံခ်ိန္စံၫႊန္း၊ ပုံစံ သို႔မဟုတ္ နည္းလမ္း၊ ထူးၿခားေသာ လကၡဏာ၊ အသုံးၿပဳမႈတို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ မရွိသည့္ ေဈးႏႈန္းေလၽွာ႔ေပးထားေသာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ အထူးေဈးႏႈန္း သတ္ မွတ္ထားေသာ ကုန္စည္ၿဖစ္ၿခင္း၊

( ခ )

သစ္လြင္ေကာင္းမြန္ေသာ အေၿခအေနတြင္ မရွိေသာ ကုန္စည္ၿဖစ္ၿခင္း၊

( ဂ )

အၿခားကုမၸဏီ တစ္ခုခု၏ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို ခိုင္မာေသာ ေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ အာမခံမႈၿပဳၿခင္း၊

(ဃ) 

အသုံးမၿပဳႏိုင္ေသာ သို႔မဟုတ္ မရရွိႏိုင္ေသာကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ ေဆာင္မႈၿဖစ္ၿခင္း၊

( င )

အၿပစ္အနာအဆာ၊ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္မ်ားကို ဖုံးကြယ္ထားသည့္ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈၿဖစ္ၿခင္း၊

(စ)

အၿခားေသာ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို တိုက္႐ိုက္ သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္၍ ခ်ိဳးႏွိမ္ေဖာ္ၿပၿခင္း၊

(ဆ) 

သတင္းအခ်က္အလက္အၿပည့္အစုံ ခိုင္မာမႈမရွိေသာ ခ်ဲ႕ကားေဖာ္ၿပမႈမ်ား ကိုအသုံးၿပဳၿခင္း၊

(ဇ )

မေသခ်ာ မေရရာေသာ ကတိကဝတ္ၿပဳမႈမ်ားၿဖင့္ ကမ္းလွမ္း၍ ေရာင္းခ် ေသာ သို႔မဟုတ္ ေပးအပ္ေသာကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ ၿဖစ္ၿခင္း။

၁၀။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ ေရာင္းဝယ္မႈၿပဳလုပ္ရာတြင္ စားသုံးသူအား ေအာက္ပါ အေၿခအေနတစ္ခုခုၿဖင့္ လိမ္လည္ လွည့္ၿဖားမႈမၿပဳရ -

(က)

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈသည္ သတ္မွတ္စံခ်ိန္စံၫႊန္း၊ အရည္ အေသြးတို႔ႏွင့္ ကိုက္ညီသည္ဟု မမွန္မကန္ ေဖာ္ၿပၿခင္း၊

( ခ )

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ၏ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ကို ဖုံးကြယ္ေဖာ္ၿပၿခင္း၊

(ဂ )

ကမ္းလွမ္းထားေသာ ကုန္စည္မဟုတ္ဘဲ အၿခားကုန္စည္ကို အစားထိုး ေရာင္းခ်ၿခင္း၊

(ဃ) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈအား အေရာင္းၿမႇင့္တင္ေရာင္းခ်ၿခင္း မၿပဳလုပ္မီ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ၏ ေဈႏႈန္းမ်ားကို တိုးၿမႇင့္ၿခင္း၊

( င )

ေနာက္ဆုံးသုံးစြဲရမည့္ ရက္စြဲေက်ာ္လြန္ေနေသာကုန္စည္ကို ၿပဳၿပင္မြမ္းမံ ၍ ေရာင္းခ်ၿခင္း၊ ေရာေႏွာေရာင္းခ်ၿခင္း၊

( စ )

အမ်ိဳးအစားတူ အရည္အေသြးနိမ့္ ကုန္စည္ကို ေရာေႏွာေရာင္းခ်ၿခင္းႏွင့္ အမ်ိဳးအစားမတူ စားသုံးရန္မသင့္ေသာ ကုန္စည္ကို ေရာေႏွာ ေရာင္းခ် ၿခင္း။

၁၁။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ မူလကကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို  သတ္မွတ္ ထားေသာ ကာလအတြင္း ေရာင္းခ်ရန္ သို႔မဟုတ္ ကမ္းလွမ္းထားေသာ၊ အေရာင္းၿမႇင့္တင္ ထားေသာ၊ ေၾကညာထားေသာ ပမာဏ အေရအတြက္အတိုင္း ေရာင္းခ်ရန္ အစီအစဥ္မရွိဘဲ ယင္းတို႔ကိုအခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္း အထူးေဈးႏႈန္းၿဖင့္ေရာင္းခ်ရန္ကမ္းလွမ္းၿခင္း၊ အေရာင္း ၿမႇင့္တင္ၿခင္းႏွင့္ ေၾကညာၿခင္းတို႔ မၿပဳရ။

၁၂။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ အၿခားကုန္စည္ကို ဆုေၾကးအေနၿဖင့္ေပးရန္ သို႔မဟုတ္ အခမဲ့ဝန္ေဆာင္မႈေပးရန္ ကတိၿပဳထားေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ ေပးအပ္ႏိုင္ၿခင္း မရွိပါက ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို ေရာင္းခ်ရန္ ကမ္းလွမ္းၿခင္း၊ အေရာင္းၿမႇင့္တင္ၿခင္း သို႔မဟုတ္ ေၾကညာၿခင္း မၿပဳရ။

၁၃။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ စားသုံးသူ၏ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုၿဖစ္ေစ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကို ၿဖစ္ေစ အေႏွာင့္အယွက္ၿဖစ္ေစမည့္ နည္းလမ္းတစ္ခုခုၿဖင့္ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ အား ေရာင္းခ်ရန္ ကမ္းလွမ္းၿခင္း သို႔မဟုတ္ ေၾကညာၿခင္းမၿပဳရ။

၁၄။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ ေအာက္ပါေၾကာ္ၿငာ အမ်ိဳးအစားမ်ားကို ေၾကာ္ၿငာၿခင္း မၿပဳလုပ္ရ -

(က) 

ကုန္စည္၏အရည္အေသြး၊ အေရအတြက္၊ ကုန္စည္တြင္ပါဝင္ေသာပစၥည္း မ်ား၊ ကုန္စည္အားအသုံးၿပဳပုံ၊ ကုန္စည္၏ေဈးႏႈန္း၊ ဝန္ေဆာင္မႈႏႈန္းထား ႏွင့္ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို ေပးအပ္ႏိုင္သည့္အခ်ိန္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စားသုံးသူမ်ားအား လိမ္လည္ ထားေသာ ေၾကာ္ၿငာမ်ား၊

(ခ) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈ၏ အာမခံေပးထားမႈအေပၚ လိမ္လည္ ထားေသာ ေၾကာ္ၿငာမ်ား၊

(ဂ) 

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍မဟုတ္မမွန္ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ပါဝင္သည့္ ေၾကာ္ၿငာမ်ား၊

(ဃ)

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈကို အသုံးၿပဳၿခင္းၿဖင့္ အႏၲရာယ္ရွိမႈအား အသိေပးၿခင္းမရွိေသာ ေၾကာ္ၿငာမ်ား၊

(င)

သက္ဆိုင္သူ၏ ခြင့္ၿပဳခ်က္မရရွိဘဲတစ္စုံတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ အၿဖစ္အပ်က္ တစ္ခုအေပၚ အသုံးၿပဳထားေသာ ေၾကာ္ၿငာမ်ား၊

( စ) 

ဥပေဒၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ား၊ လူမႈက်င့္ဝတ္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္သည့္ ေၾကာ္ၿငာ မ်ား။

၁၅။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ သို႔မဟုတ္ ေၾကာ္ၿငာလုပ္ငန္း ေဆာင္႐ြက္သူတို႔သည္ မိမိတို႔ ေၾကာ္ၿငာ၏ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို တာဝန္ယူရမည္။

အခန္း (၈)

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းၿခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ား

၁၆။  ဗဟိုေကာ္မတီသည္ စားသုံးသူ အကာအကြယ္ေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ား စနစ္တက် ေဆာင္ ႐ြက္ႏိုင္ရန္ႏွင့္ စားသုံးသူမ်ား၏ အၿငင္းပြားမႈဆိုင္ရာကိစၥမ်ား ေၿဖရွင္းႏိုင္ေရးအတြက္ စားသုံးသူ အၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕မ်ားကို သင့္ေလ်ာ္ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားၿဖင့္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ၿပည္နယ္၊ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ဖြဲ႕စည္းရမည္။

၁၇။ စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕၏ လုပ္ငန္းတာဝန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းၿဖစ္ သည္-

(က) 

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈမ်ားကို ေစ့စပ္ၫွိႏႈိင္းေပးၿခင္း၊ ေၿဖရွင္းေပးၿခင္း၊

(ခ)

စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အသိပညာဗဟုသုတမ်ား ကို စားသုံးသူအား ၿဖန္႔ၿဖဴးေပးၿခင္း၊

(ဂ)

ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စားသုံးသူ၏စာၿဖင့္ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ႏႈတ္ၿဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း တိုင္ၾကားမႈကိုလက္ခံစစ္ေဆးၿခင္း၊

(ဃ) 

ဗဟိုေကာ္မတီက အခါအားေလ်ာ္စြာ ေပးအပ္ေသာ တာဝန္မ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ ၿခင္း။

အခန္း (၉)

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈအား ေၿဖရွင္းၿခင္း

၁၈။  စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈ ေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕သည္ စားသုံးသူ အၿငင္းပြားမႈမ်ားကို ေၿဖရွင္းရာ တြင္ ေအာက္ပါတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ရမည္-

       (က)   ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ကို ေခၚယူ   

               စစ္ေဆးၿခင္း၊

       (ခ)    စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈကို သိရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္၊ မ်က္ၿမင္သက္ေသမ်ားႏွင့္ကၽြမ္းက်င္

               သူတို႔ကို ေခၚယူစစ္ေဆးၿခင္း၊

       (ဂ)   စုံစမ္းစစ္ေဆးရာ၌လိုအပ္ေသာ စာ႐ြက္စာတမ္းမ်ားႏွင့္ အၿခားသက္ေသခံပစၥည္း  

              မ်ားကို စစ္ေဆးၿခင္းႏွင့္ အကဲၿဖတ္ၿခင္း၊

       (ဃ)  စားသုံးသူဘက္မွ ဆုံး႐ႈံးမႈရွိ မရွိ စစ္ေဆးၿခင္းႏွင့္ ဆုံးၿဖတ္ၿခင္း၊

       (င)   စားသံုးသူအျငင္းပြားမႈတြင္ က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္ေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ကို စားသုံးသူ 

              အကာအကြယ္ေပးေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ကို အသိေပး အေၾကာင္းၾကား ၿခင္း၊

       (စ)   ပုဒ္မ ၈ ပါ တားၿမစ္ခ်က္မ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ပါက အေရးယူၿခင္း။

အခန္း (၁၀)

စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈ ေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕၏ အေရးယူပိုင္ခြင့္

၁၉။  စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈ ေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕သည္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္က ပုဒ္မ ၇၊ ပုဒ္မခြဲ (ခ)တြင္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ တာဝန္တစ္ရပ္ရပ္ကို လိုက္နာရန္ ပ်က္ကြက္ေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ ပုဒ္မ ၈ တြင္ ေဖာ္ၿပထားသည့္ တားၿမစ္ခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ ရွိပါက ေအာက္ပါအေရးယူမႈ တစ္ရပ္ရပ္ကိုၿဖစ္ေစ၊ တစ္ရပ္ ထက္ပိုေသာ အေရးယူမႈမ်ားကို ၿဖစ္ေစ ဆုံးၿဖတ္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္-

(က)

သတိေပးၿခင္း၊

(ခ )

ၿပင္းထန္စြာသတိေပးၿခင္း၊

(ဂ)

ေလ်ာ္ေၾကးေပးေစၿခင္း၊

(ဃ)

အၿငင္းပြားလ်က္ရွိေသာ ကုန္စည္ကို ေရာင္းခ်ၿဖန္႔ၿဖဴးၿခင္းအား ကာလ အကန္႔ အသတ္ၿဖင့္ တားၿမစ္ၿခင္း၊

(င)

ကုန္စည္ကို ေဈးကြက္အတြင္းမွ ၿပန္လည္ သိမ္းဆည္းေစၿခင္း၊

(စ)

စားသုံးသူတို႔အား ေဘးဥပဒ္အႏၲရာယ္ ၿဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ကုန္စည္မ်ားကို ဖ်က္ဆီး ေစၿခင္း၊

(ဆ)

လုပ္ငန္းလိုင္စင္ ယာယီပိတ္သိမ္းၿခင္း သို႔မဟုတ္ အၿမဲတမ္းပိတ္သိမ္းၿခင္းတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုအပ္ပါက သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာနမ်ားႏွင့္ ညိွႏႈိင္းေဆာင္႐ြက္ ၿခင္း။

၂၀။

ပုဒ္မ ၁၉ ပါ အေရးယူေဆာင္႐ြက္ၿခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ခ်မွတ္သည့္ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္သူသည္ ယင္းဆုံးၿဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္သည့္ေန႔ မွ ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ဗဟို ေကာ္မတီသို႔ အယူခံ ဝင္ႏိုင္သည္။

၂၁။

ဗဟိုေကာ္မတီသည္ စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕က ခ်မွတ္ေသာ ဆုံးၿဖတ္ ခ်က္ကိုအတည္ၿပဳၿခင္း၊ ၿပင္ဆင္ၿခင္း သို႔မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ၿခင္းၿပဳႏိုင္သည္။ ဗဟိုေကာ္ မတီ၏ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္သည္ အၿပီးအၿပတ္ ၿဖစ္ေစရမည္။

၂၂။

ဦးစီးဌာနသည္ ဤအခန္းပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ခ်မွတ္ထားေသာ အမိန္႔အရ ေလ်ာ္ေၾကးေပးေဆာင္ရန္ ပ်က္ကြက္သူအေပၚ ဝင္ေငြခြန္မေၿပ က်န္ေငြၿဖစ္ဘိသကဲ့သို႔ အရ ေကာက္ခံခြင့္ရွိသည္။ ထိုသို႔ေကာက္ခံရာတြင္သင့္ေလ်ာ္ေသာ အရာရွိတစ္ဦးဦးကို ေကာ္လိတ္ေတာ္အရာရွိအၿဖစ္ ခန္႔အပ္တာဝန္ ေပးႏိုင္သည္။

အခန္း (၁၁)

ၿပစ္မႈႏွင့္ၿပစ္ဒဏ္မ်ား

၂၃။  မည္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မဆို ပုဒ္မ ၉၊ ပုဒ္မ ၁၀၊ ပုဒ္မ ၁၁၊ ပုဒ္မ ၁၂၊ ပုဒ္မ ၁၃ သို႔မဟုတ္ ပုဒ္မ ၁၄ ပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဳးလြန္ေၾကာင္း ၿပစ္မႈထင္ ရွား စီရင္ၿခင္းခံရလၽွင္ သုံးႏွစ္ထက္ မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ ၿဖစ္ေစ၊ က်ပ္သိန္း ငါးဆယ္ ထက္ မပိုေသာ ေငြဒဏ္ၿဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လုံးၿဖစ္ေစ ခ်မွတ္ ၿခင္းခံရမည္။

၂၄။  ပုဒ္မ ၂၃ အရ ၿပစ္ဒဏ္က်ခံေစရကာမူ စားသုံးသူသည္ မိမိ၏ နစ္နာမႈအတြက္ တရားမ ေၾကာင္းအရလည္း တရားစြဲဆိုႏိုင္သည္။

အခန္း(၁၂)

အေထြေထြ

၂၅။  ကုန္စည္ေရာင္းခ်သူသည္ ဝယ္ယူသည့္ ကုန္စည္အတြက္ ဝယ္ယူသူအား ေၿပစာ ေပးအပ္ရမည္။ ေၿပစာတြင္ ဝယ္ယူသူလိပ္စာ၊ အမည္၊ ဝယ္ယူသည့္ေန႔စြဲ၊ ဝယ္ယူသည့္ ပစၥည္း အမ်ိဳးအမည္၊ အေရအတြက္၊ ပစၥည္းတစ္ခုခ်င္းအတြက္ က်သင့္ေငြ ပမာဏ၊ အခြန္ကဲ့သို႔ေသာ သီးၿခားေဖာ္ၿပခ်က္ အပါအဝင္ စုစုေပါင္း က်သင့္ေငြ ပမာဏ၊ ကုန္စည္ေမာ္ဒယ္နံပါတ္၊ ထုတ္ လုပ္သည့္ ေနရာေဒသႏွင့္  သက္ဆိုင္ရာက သတ္မွတ္ထားေသာ အၿခားအခ်က္ အလက ္မ်ား ပါဝင္ရမည္။

၂၆။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္သည္ ပုဒ္မ ၉ ပါ ထင္ေယာင္ထင္မွားၿဖစ္ေစရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ မရွိ ေၾကာင္း သက္ေသၿပရန္ တာဝန္ရွိသည္။

၂၇။ ဤဥပေဒပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို ဤဥပေဒႏွင့္ အညီသာလၽွင္ ေဆာင္႐ြက္ရမည္။

၂၈။ ဗဟိုေကာ္မတီသည္ ဤဥပေဒပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ ရာတြင္ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈအတြက္ စံခ်ိန္စံၫႊန္းမ်ားကို သီးၿခားကၽြမ္းက်င္မႈ အဖြဲ႕မ်ားဖြဲ႕စည္း၍ ၿဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္ရာ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားအရ ခန္႔အပ္တာဝန္ ေပးထား ေသာ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားေသာ ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ားအား ေ႐ြး ခ်ယ္သတ္မွတ္၍ၿဖစ္ေစ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။

၂၉။

(က)

ဗဟိုေကာ္မတီသည္ ကုန္စည္ သို႔မဟုတ္ ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စံခ်ိန္ စံၫႊန္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္စစ္ေဆးသည့္ ဌာနႏွင့္ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားကို အသိအမွတ္ၿပဳႏိုင္သည္။

(ခ )

ပုဒ္မခြဲ (က) အရ ဗဟိုေကာ္မတီက အသိအမွတ္ၿပဳေသာဌာနႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခု၏ ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ စစ္ေဆးခ်က္သည္ အၿပီးသတ္သက္ေသခံခ်က္ ၿဖစ္ေစရမည္။

၃၀။ စားသုံးသူအၿငင္းပြားမႈ ေၿဖရွင္းေရးအဖြဲ႕သည္ စားသုံးသူ အၿငင္းပြားမႈမ်ားကို ဆုံးၿဖတ္ ေၿဖရွင္းေဆာင္႐ြက္ရာတြင္လိုအပ္ပါကတည္ဆဲဥပေဒႏွင့္အညီဖြဲ႔စည္းထားေသာအစိုးရ မဟုတ္ ေသာ စားသုံးသူအကာအကြယ္ေပးေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ အႀကံဉာဏ္မ်ားကို ရယူေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။

၃၁။  ဤဥပေဒပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ -

(က)

ဝန္ႀကီးဌာနသည္ လိုအပ္ေသာ နည္းဥပေဒမ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းႏွင့္ စည္းကမ္းမ်ားကို ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၏ သေဘာတူညီခ်က္ၿဖင့္ ထုတ္ၿပန္နိုင္သည္။

(ခ )

ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ဗဟိုေကာ္မတီတို႔သည္ လိုအပ္ေသာ အမိန္႔ေၾကာ္ၿငာစာ၊ အမိန္႔၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္ႏွင့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ဦးစီးဌာနသည္ အမိန္႔ ႏွင့္ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို လည္းေကာင္း ထုတ္ၿပန္ႏိုင္သည္။